• SIBO, czyli zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim, tak jak wspomniałam jest chorobą trudną do zdiagnozowania, a jeszcze trudniejszą do leczenia. Dobór właściwego postępowania terapeutycznego jest kluczowe do osiągnięcia poprawy w stanie mikroflory jelitowej w tym odcinku przewodu pokarmowego. Trzeba zdać sobie sprawę, że leczenie jest długotrwałe (kilka etapów), kosztowne i przy niewłaściwym podejściu bywa nieskuteczne. U części pacjentów pojawiają się nawroty dolegliwości. Dlatego, też bardzo ważne jest indywidulane podejście i dobór odpowiedniej, w zależności od postaci SIBO (biegunkowa, zaparciowa, mieszana) terapii podstawowej (antybiotykoterapii), uzupełniającej (fitoterapia, dieta, probiotyki). Takie postępowanie pozwoli na zwiększenie szansy w osiągnięciu długotrwałych efektów leczenia.

Leczenie konwencjonalne

Leczenie SIBO opiera się przede wszystkim na antybiotykoterapii. Głównym antybiotykiem jest  rifaksymina, w Polsce znana pod nazwą handlowa Xifaxan.  Plusem Xifaxanu jest to, że bakterie uodporniają się na niego stosunkowo rzadko i na dodatek nie wybija też całkowicie wszystkich gatunków żyjących w jelitach. Dlatego przyjmuje się go we wszystkich postaciach SIBIO.  Jednak, aby leczenie było skuteczne należy przyjmować bardzo duże dawki antybiotyku- 3 razy dziennie po 2 tabletki, czyli 1200 mg dziennie, przez 14 dni (postać biegunkowa).  Ponadto sama terapia Xifaxanem  często wymaga uzupełnienie o inny antybiotyk jak metronidazol, neomycyna lub innym antybiotykiem o podobnym działaniu (postać zaparciowa, mieszana).

Jakie antybiotyki i w jakich dawkach w zależności od postaci?

1. Postać biegunkowa: Xifaxan (Rifaksymina), proponowana dawka skuteczna to 1200 mg w godzinach 8-14-20 (3×2 tabletki) przez 14 dni.

 

2. Postać zaparciowa: Rifaksymina +Neomycyna, w dawkach 1600 mg rifaksymina (3x2x3) i 1000mg neomycyny (co 12 godz.) przez 10 dni. Neomycyna jest dostępna pod postacią tabletek 250 mg. Należy ją przyjmować w odstępach 12-godzinnych.

 

3. Postać mieszana: Rifaksymina + Neomycyna lub Metronidazol. W połączeniu rifaksyminy z metronidazolem, antybiotyki należy przyjmować w następujący sposób: 1600 mg rifaksyminy/dzień + 750 mg Metronidazolu (dawkowanie 3×1)/dzień przez 10 dni.

 

Przedstawione antybiotyki konwencjonalne w tych schematach, wydają się  być najskuteczniejsze w terapii SIBO. Jednak wydaje się, że inne antybiotyki mogą być również skuteczne w terapii przerostu bakteryjnego. Dlatego, też przy brak poprawy po zastosowaniu powyższego schematu,  warto zapoznać się z innymi antybiotykami, które mogą wspomóc walkę z SIBO, między innymi:

• Cyprofloksacyna
• Amoksycylina
• Cefaleksyna
• Chloramphenicol
• Tetracyklina
• Doksycylina
• Norfloxacyna
• Wankomycyna

Dlaczego standardowy schemat nie działa?

Stosowanie standardowego leczenia, może okazać się nieskuteczne, ponieważ nie zadbaliśmy o naprawę przyczyny SIBO,  m.in. naprawę MMC (mioelektrycznego kompleksy wędrującego) i tak naprawdę nie działa motoryka jelit a nie antybiotyki. Dlatego, też kolejnym elementem niezbędnym w prawidłowej terapii SIBO jest wprowadzenie leków lub substancji, wykazujących działanie prokinetyczne na wędrujący kompleks mioelektryczny. Wśród nich wyróżniamy:

• Low-dose Naltrexone (LDN). W Polsce znany jest pod nazwą handlową Adepend. W celu pobudzenia MMC należy stosować go na noc w dawkach 2.5 mg w SIBO przebiegającym z biegunką oraz 5 mg w SIBO przebiegającym z zaparciami na noc przez okres 3 m-cy.
• Erytromycyna w niskich dawkach. Wykazuje również działanie prokinetyczne w dawce 50 mg na noc, przez okres 3m-cy.
• Resolor (Prucalopride). Działa on podobnie jak serotonina, pobudzając ruchy perystaltyczne jelit. Lek ten należy stosować w dawce 0.5-1 mg na noc przez okres 3 m-cy.
• Sproszkowany korzeń imbiru 1000 mg na noc. W trakcie długotrwałego stosowania może rozwinąć się refluks. Przyjmując go należy bardzo uważać na symptomy.
• Iberogast – 20-60 kropli 1-3 razy dziennie między posiłkami (1 dawka na noc).Uwaga u osób z chorobami autoimmunologicznymi, ponieważ część ziół, wchodzących w jego skład, nie zostało przebadanych pod kątem stymulacji układu odpornościowego.
• MotilPro- 3-6 kapsułek dziennie między posiłkami ( 1 dawka na noc)
• 5-HTP -50-300 mg w kilku dawkach (np. 3×100 1h po posiłku)
• Imbir- sproszkowany 1g
• Triphala -300-350mg
• Melatonina
• Bifidumbacterium infantis

 

Fitoterapia w SIBO

Alternatywą dla klasycznej terapii antybiotykowej jest terapia antybiotykami roślinnymi. Fitoterapia może być stosowana w połączeniu z klasyczną antybiotykoterapią, jako wsparcie lub wprowadzenie.

Wśród  związków, które mogą znaleźć zastosowanie  w SIBO należą:

• Alicyna (postaci zaparciowej)
• Berberyna (postać biegunkowa)
• Neem
• Olej z oregano (ostrożnie i krótkotrwale)
• Olej z tymianku (ostrożnie i krótkotrwale)
• Kwas kaprylowy
• Triphala
• Koci pazur
• Biocidin
• Atrantil: trzy działające synergistycznie substancje:
  • Liść mięty pieprzowej -przygotowuje grunt pod działanie innych substancji
  • Quebracho Colorado – silny flawanoid, absorbuje wodór i działa antygrzybiczo i antybakteryjnie
  • Kasztanowiec zwyczajny- zwalcza archeony (postać mieszana lub zaparciowa SIBO), poprzez dezaktywację enzymów potrzebnych do syntezy metanu
  • Zalecany przy postaci zaparciowej

 

Kiedy i czy przyjmować probiotyki  w SIBO?

Probiotyki w przypadku SIBO to bardzo trudny temat. Kiedy rozpocząć przyjmowanie probiotyków, czy po antybiotykoterapii czy w trakcie i jak długo je stosowa?.  Musimy pamiętać o tym, że odpowiedź każdego chorego na probiotyki może być inna.  Przyjmując probiotyki możemy nasilić dolegliwości, ponieważ probiotyk to źródło bakterii, tych dobrych, które w SIBO znalazły się w niewłaściwym miejscu. Ponadto, jeżeli nie zadbamy o naprawę kompleksu mioelektrycznego-MMC, dostarczone bakterie z probiotykiem, przy uszkodzonym MMC, znowu się zatrzymają w jelicie cienkim i będę się tam namnażały, co może doprowadzić do nawrotu lub nasilenia SIBO. Taki efekt będzie nasilony, gdy mamy niedokwaśność żołądka. Kolejna problemowa sytuacja jest, gdy mamy nieszczelne jelito, bakterie przenikają prze błonę jelit do krwiobiegu i podrażniają układ odpornościowy. Najbardziej powszechne probiotyki wieloszczepowe zawierają w swoim składzie Lacidobacillus acidiphilus, który odpowiada  m.in. za produkujące kwas mlekowy i przy jego nadmiarze może dojść do zaostrzenia choroby. Ponadto szczep ten, lubi osiedlać się w jelicie cienkim, gdy mamy go za dużo i nieskuteczny kompleks MMC, może doprowadzić do zaostrzenia choroby. Dlatego, też lepiej wybierać probiotyki, które nie mają tych bakterii.

W trakcie antybiotykoterapii, wskazane będzie unikanie probiotyków. Jedynie Enterol zawierający szczep niepatogennych drożdży Streptococcus boulardii , może wspomóc okres antybiotykoterapii, działając na zasadzie miotełki, która pozwala na skuteczniejsze pozbycie się drobnoustrojów. Ponadto chroni przed biegunką poantybiotykową.

Po okresie antybiotykoterapii szczepy dobierz tak, żeby służyły Tobie:

• unikaj Lacidobacillus acidophilus,
• rozważ stosowanie SBO – Soil Based Organisms, szczególnie skutecznych przy zaparciach
• rozważ stosowanie Saccharomyces Boulardii (Jarrow)
• wprowadź Bifidobacterie np. Bifido Complex Advanced Formul (Kirkman)

Wsparcie dietetyczne przy SIBO

Jeżeli cierpisz na SIBO musisz pamiętać o tym, że nie tylko antybiotyki, roślinne suplementy czy właściwe probiotyki są niezbędnym elementem leczenia. Należy wprowadzić odpowiednią dietę, we właściwym etapie walki z SIBO.  Jednak nie ma jednej diety, która jest skuteczna dla wszystkich.

Najważniejsze jest to, że nie stosujemy diety podczas antybiotykoterapii, ponieważ dobrze od odżywione bakterie  są bardziej podatne na antybiotyki i łatwiejsze do zabicia.

Jaką dietę wybrać? Jest kilka diet, które wydają się być skuteczne w drugim etapie leczenia SIBO (po antybiotykach), należą do nich:

• Low FODMAP
• SCD
• GAPS
• Specific SIBO Diet
• Biphasic Diet

Jeżeli nic na nas nie działa, warto się zastanowić czy jakiś etap leczenia nie został pominięty lub niewłaściwie przeprowadzony. Ponadto czy same badania zostały należycie wykonane i zinterpretowane. Być może skuteczne leczenie zniszczył sam stres lub wymagasz przeprowadzenia dodatkowych badań.